آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که وقتی تنها با چند کلیک یک لیست از کالاهای مختلف را به صورت آنلاین سفارش می‌دهید و تنها پس از چند ساعت تمامی آن‌ها را در محل خود دریافت می‌کنید چه فرآیندی طی می‌شود تا شما سفارش خود را دریافت نمایید؟ در ادامه این مطلب به بررسی چگونگی اجرای دو بخش مهم از فرآیند خرید آنلاین یعنی انبارداری و توزیع کالا در بزرگ‌ترین فروشگاه آنلاین دنیا یعنی آمازون می‌پردازیم.
انبارداری آمازون:
در انبارهایی که به طور معمول توسط شیوه‌های سنتی جمع‌آوری آیتم‌های لیست خرید مشتری مدیریت می‌شوند کارگران روزانه 60 الی 70 درصد از ساعت کاریشان را مشغول حرکت کردن در بین انبوهی از قفسه‌های گوناگون هستند، این مقدار با توجه به ابعاد رایج برای انبارهای تجاری برای هر کارگر مسافتی بین 8 تا 16 کیلومتر است. واضح است که توسعه کسب‌وکاری مثل آمازون که به‌طورمعمول 35 سفارش در هر ثانیه را باید پردازش کند و پاسخگوی نیاز بیش از 30.000.000 مشتری باشد توسط شیوه‌های مرسوم انبارداری به‌هیچ‌عنوان ممکن نیست. البته این شرایط می‌تواند پیچیده‌تر هم بشود زمانی که بدانیم انبارهای عظیم آمازون که مساحت برخی از آن‌ها به 1.2 میلیون مترمربع هم می‌رسد در سراسر جهان پراکنده‌شده‌اند.
استفاده از ربات در انبارداری:
آمازون برای حل این مسئله در سال ۲۰۱۲ با پرداخت مبلغ ۷۷۵ میلیون دلار مجموعه رباتیک کیوا (Kiva) را خریداری نمود و در سال ۲۰۱۴ از تحولی نوین در عرصه انبارداری رونمایی نمود. عملکرد بخش کیوا به این صورت است که کارگران در محل‌های مشخصی به صورت ثابت می‌ایستند و این بار نوبت قفسه‌های خرید است که به سمت آن‌ها حرکت کنند. در این روش قفسه‌های مربوط به هر لیست خرید توسط تکنولوژی رباتیک به سمت کاربر مربوطه حرکت کرده و در ادامه فرد مسئول پس از اسکن کالاها آن‌ها را در بسته‌بندی قرار می‌دهد. حرکت این ربات‌ها در سراسر انبار توسط سیستم نرم‌افزاری آمازون کنترل شده و هر قفسه پس از تحویل کالای مربوطه به محل قرارگیری خود بازمی‌گردد، بدین ترتیب علاوه بر صرفه‌جویی قابل‌توجه در زمان و انرژی نیروی انسانی و هزینه‌های عملیاتی و نگهداری، چیدمان انبار نیز به‌مراتب بهتر خواهد بود.
آمازون هم‌اکنون در حدود 30.000 ربات کیوا را در اختیار دارد و توانسته بیش از 11 انبار خود را به این تکنولوژی مجهز نماید.
طبق اخبار منتشر شده با کاهش 20 درصدی هزینه‌های انبارداری هر یک از انبارهای یاد شده این شرکت موفق به صرفه‌جویی به مبلغی در حدود ۲۲ میلیون دلار شده است. پیش‌بینی می‌شود با افزایش سرعت تکنولوژی و فناوری‌های هوش مصنوعی و رباتیک سایر انبارهای آمازون در سراسر جهان که تعداد آن‌ها به بیش از 110 عدد می‌رسد نیز به‌زودی به ربات‌های کیوا مجهز شوند. این موضوع تأثیر زیادی در هزینه‌های طولانی مدت انبارداری خواهد داشت که همواره یکی از چالش‌های بزرگ مالی در شرکت‌های مطرح دنیا است.
چیدمان قفسه‌های انبار متناسب با زمان:
از جمله مزایای دیگر استفاده از ربات‌های Kiva برای آمازون افزایش سهولت در چیدمان قفسه‌های انبار متناسب با زمان‌بندی‌های گوناگون در ایام سال است. به طور مثال قفسه‌هایی که حاوی شکلات و آیتم‌های مربوط به کریسمس هستند طبق زمان‌بندی مربوطه به قسمت جلویی انبار منتقل می‌شوند و بدین ترتیب آماده‌سازی لیست‌های خرید نیز با سرعت بیشتری انجام می‌شود. این قفسه‌ها پس از پایان فصل فروش نیز به راحتی به قسمت انتهایی انبار که اغلب به دلیل وجود سیستم‌های سرمایشی قوی‌تر دارای هوایی سردتر هستند منتقل می‌شوند.
آمازون در سال‌های اخیر توانسته عنوان ارزشمندترین شرکت دنیا را تصاحب نماید و هم اکنون مالک اصلی آن یعنی جف بزوس نیز به‌عنوان ثروتمندترین فرد در سراسر جهان شناخته می‌شود. به عقیده بسیاری از افراد و صاحب‌نظران مسائل اقتصادی و امور تجارت یکی از دلایل مهم این موفقیت اشتیاق آمازون به تکنولوژی‌های روز و مهمتر از آن پیشرو بودن در استفاده از آن‌ها است. در ادامه این مطلب به معرفی راهکار جدید آمازون برای افزایش سرعت تحویل کالا به خریدار می‌پردازیم.
استفاده از پهباد برای توزیع کالا:
استفاده از پهبادها هر روز ابعاد گوناگونی می‌یابد، سینما، کشاورزی، تفریح و سرگرمی و این بار توزیع کالا؛ آمازون نخستین بار در سال 2013 سرویس Amazon Prime Air را معرفی نمود اما برای استفاده رسمی از آن در دسامبر 2016 محقق شد، زمانی که یک مشتری در کمبریج انگلستان سفارش خود را در زمانی بسیار کم و توسط یک پهباد دریافت نمود. هدف آمازون این است که با گسترش سرویس هوایی خود سفارشات را در کمتر از 30 دقیقه به دست مشتری برساند.اما استفاده از پهباد به‌عنوان مامور ارسال کالا دارای چندین چالش اساسی است .
چالش های استفاده از پهباد:
1-محدودیت وزن قابل حمل
مهمترین چالش مربوط به وجود محدودیت توان این پهبادها در حداکثر وزنی است که قادر به حمل آن می‌باشند. در حال حاضر پهپادهای آمازون به طور معمول قادر به حمل بسته‌های حداکثر ۲.۷ کیلوگرمی در مسافتی 24 کیلومتری و حداکثر ارتفاع پرواز122 متر هستند و این موضوع تا حدی مانع از کارآمد بودن این ناوگان هوایی شده است.
2-حمله سارقان
مورد دیگر حمله سارقان به ربات‌های خودکار که در سال‌های اخیر بسیار افزایش یافته است. در این مورد بیش از آنکه مدیران آمازون نگران حمله فیزیکی به پهبادها باشند نگران هک شدن سیستم حرکتی و در نتیجه به دست گرفت کنترل پهباد توسط سارقین هستند. آمازون برای مقابله با این تهدیدات از روشی با عنوان ارسال ضربان قلب یا Heartbeat استفاده می‌کند، بدین صورت که یک کنترلر به صورت پیوسته اقدام به ارسال سیگنال‌های منظم در دوره‌های زمانی چند ثانیه‌ای به سمت پهباد می‌کند و چنانچه به هر دلیلی اختلالی در ریتم یکنواخت این سیگنال‌ها پیش بیاید سیستم نرم‌افزاری پهباد به حالت امن تغییر کرده و به سرعت در مکانی از پیش مشخص شده فرود می‌آید تا توسط اپراتور خود به حالت عادی بازگردانده شود.
به‌طورکلی حرکت پهبادها در آسمان و مسیریابی کاملاً خودکار بوده و با استفاده از GPS انجام می‌شود، پس از رسیدن پهباد به مقصد تعیین‌شده، از طریق ارسال پیام روی گوشی خریدار به وی اطلاع‌رسانی می‌شود، در ادامه پهپاد فرود آمده و پس از تحویل کالا، به مرکز آمازون بازمی‌گردد.
3-مجدودیت های امنیتی برای پرواز
محدودیت‌های امنیتی برای پرواز پهبادها در کشورهای مختلف یکی دیگر از چالش‌های آمازون برای استفاده از این تکنولوژی جدید به‌جای شیوه‌های رایج زمینی ارسال کالا به مشتری هستند، برای مثال پهپادهای آمازون تنها اجازه پرواز در طول روز را دارند، آن هم در زمانی که شدت باد کم باشد و میدان دید کافی نیز وجود داشته باشد و هنگام باران و برف سرویس هوایی آمازون اجازه فعالیت ندارد. البته پاول میزنر، معاون ریاست آمازون در امور جهانی همواره قاطعانه از نحوه عملکرد پهبادهای آمازون دفاع کرده است، برای مثال وی در مصاحبه‌ای در ارتباط با چگونگی عملکرد پهبادها چنین گفته است:
” عملکرد این پهبادها همانند مقایسه عملکرد یک اسب و خودرو است، شما ممکن است بتوانید به هر دلیلی اتومبیل خود را به یک درخت بکوبید اما قادر نخواهید بود که این کار را با یک اسب انجام دهید. اسب در این حالت دارای رفتاری خودکار و هوشمند خواهد بود که مانع از برخورد آن می‌شود. پهبادهای آمازون نیز به واسطه سیستم‌های پیشرفته به کار رفته در آن‌ها عملکردی مشابه خواهند داشت.”
از جمله نکات جالب دیگر که در ارتباط با پهبادهای آمازون مطرح‌شده است قابلیت انهدام خودکار پیش از سقوط است. بر اساس این طرح چنانچه پهباد به هر دلیلی نظیر حرارت غیرقابل‌پیش‌بینی، افت دمای بیش‌ازحد، قرار گرفتن در باد شدید، تگرگ، فشار و سایر وضعیت‌های آب و هوایی مشابه دچار مشکلات شدید شود و درخطر سقوط قرار بگیرد، درصورتی‌که پرنده در محل‌های امن از پیش تعیین‌شده در حال پرواز باشد قطعات تشکیل‌دهنده پهباد به سرعت از یکدیگر جداشده و بدین صورت به دلیل وزن و ابعاد کم اجسام در حال سقوط احتمال آسیب دیدن افراد روی زمین در نتیجه برخورد یا آن‌ها بسیار کاهش خواهد یافت.
انبارهای در حال پرواز:
ایده انبارهای متحرک یکی دیگر از راهکارهای آمازون برای افزایش سرعت ارسال کالا و همچنین کاهش هزینه حمل آن است. طرح اولیه این ایده شامل پرواز مجموعه‌ای از زپلین ها یا همان کشتی‌های هوایی حاوی کالاهایی پرفروش متناسب با مکان‌های خاص و در زمان‌بندی مشخص نظیر زمان برگزاری کنسرت‌های بزرگ، مسابقات فوتبال و جام جهانی، المپیک و … است .
در این طرح بالن‌های بزرگ توسط مجموعه‌ای از پهبادها همراهی می‌شوند به این صورت که بالن‌های در نقش انبارهای متحرک با پرواز در ارتفاع بالا تعداد زیادی از کالاها را در خود جای می‌دهند و پهبادها وظیفه رساندن کالا از بالن به خریدار را بر عهده دارند. شاید چگونگی ایجاد هماهنگی بین اجزای این طرح هنوز هم قدری دور از ذهن به نظر برسد اما مدیران آمازون به قدری به این طرح ایمان دارند که اجاره سطح خارجی بالون به‌عنوان محل نمایش تبلیغ را هم به‌عنوان یکی از راه کسب درآمد آن در نظر گرفته‌اند.
بررسی و تحلیل محل زندگی مشتری توسط پهبادهای آمازون
بررسی سابقه خرید کاربر با استفاده از تکنیک‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین امروزه یکی از راه های افزایش فروش در شرکت‌های بزرگ است. این داده ها به همراه داده های جمع‌آوری شده حاصل از حرکت پهبادها در سطح شهر می‌توانند منبع ایده آلی برای ارائه پیشنهادات منحصربه‌فرد به مشتریان باشند. برای مثال پهبادها با آنالیز خرابی موجود در سقف خانه خریدار می‌توانند حتی پیش از درخواست وی او را از نیازش آگاه کنند. و یا با مشاهده زمین کشاورزی یک کشاورز از ارتفاع مناسب احتمال آسیب دیدن گیاهان کاشته شده را محاسبه نموده و به وی اطلاع دهند. این پیشنهادات می‌توانند در قالب تبلیغات هدفمند و یا خبرنامه از طریق ایمیل، پیام کوتاه و یا به صورت پیام در حساب کاربری آمازون برای مشتری ارسال شوند.
بدیهی است که یافتن نیازم ندی‌های مشتری و بررسی الگوی رفتاری وی یکی دیگر از رموز موفقیت در افزایش میزان فروش است اما حفظ حریم شخصی کاربران نیز موضوعی است که باید همواره به دقت مدنظر قرار بگیرد، در این راستا آمازون نیز اعلام کرده است که جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل آن‌ها تنها با موافقت و رضایت مشتری صورت انجام خواهد شد.
آمازون فلکس
توسعه ناوگان توزیع کالا با استفاده از خودروهای شخصی یکی از جدیدترین شیوه‌های مورد استفاده توسط آمازون برای توزیع سریع‌تر کالاهای خریداری شده به مشتریان است. به صورت خلاصه می‌توان آمازون فلکس را سرویسی مشابه با تاکسی‌های اینترنتی نظیر اوبر دانست با این تفاوت که به‌جای حمل مسافر، بسته‌های آمازون به مقصد تحویل داده می‌شوند. خدمات آمازون فلکس در حال حاضر تنها در سیاتل امریکا ارائه می‌شوند اما به‌زودی به سایر شهرهای بزرگ نظیر منهتن، بالتیمور، میامی، دالاس، آستن، شیکاگو، ایندیاناپولیس، آتلانتا و پورتلند نیز فعال خواهد شد.
لازم به ذکر است که این سرویس در حال حاضر فقط به مشتریان Prime آمازون ارائه می‌شود که به صورت مداوم مبلغی را به‌عنوان حق عضویت به آمازون می‌پردازند. برای عضویت در این سرویس متقاضی باید یک خودرو، یک گوشی اندرویدی، حداقل 21 سال سن و گواهی‌های مربوط سوءپیشینه را داشته باشد، جالب است که بدانید شما با دوچرخه، موتورسیکلت و حتی آخرین مدل آیفون نمی‌توانید عضوی از آمازون فلکس باشید. درآمد رانندگان در این سرویس مبلغی در حدود 18 تا 25 دلار برای یک ساعت است.
افتتاح فروشگاه فیزیکی محصولات آمازون
خدمات آمازون در ابتدای تأسیس این شرکت چیزی جز فروش آنلاین کتاب نبود. اما به نظر می‌رسد رویکرد جف بزوس درباره فروش آنلاین دستخوش تغییراتی شده است چراکه نخستین فروشگاه فیزیکی آمازون از سال اواخر 2015 فعالیت خود را در سیاتل آمریکا و در زمینه فروش کتاب، تبلت ها (Fire) و دستگاه‌های کتاب‌خوان آمازون (Kindle) آغاز کرده است. طبق اخبار منتشر شده از منابع رسمی آمازون، این شرکت قصد دارد تا تعداد کتاب‌فروشی‌های فیزیکی خود در سراسر دنیا را به ۴۰۰ عدد برساند.
